Język polski poziom rozszerzony

Język polski

  • Podstawowy
  • RRozszerzony

powtórzenie
uzupełnienie
usystematyzowanie

Chcesz zdobyć wymarzony indeks na studia i zależy Ci na wysokim wyniku matury? Kurs maturalny polski rozszerzony  w Uniwersytecie Maturalnym to rozwiązanie stworzone z myślą o Tobie. Jeśli planujesz aplikować na prestiżowe kierunki studiów, wysoki wynik matury może mieć wpływ na wynik rekrutacji. Nasz kurs nie tylko przygotuje Cię do egzaminu, ale także pomoże osiągnąć najlepsze rezultaty, zwiększając Twoje szanse na dostanie się na wymarzoną uczelnię.

Dlaczego warto zdecydować się na kurs maturalny polski rozszerzony?

Kurs maturalny z języka polskiego na poziomie rozszerzonym to inwestycja, która może otworzyć przed Tobą wiele drzwi na ścieżce edukacyjnej i zawodowej. W dzisiejszych czasach rekrutacja na prestiżowe uczelnie jest coraz bardziej wymagająca, a solidne przygotowanie do matury stanowi klucz do sukcesu. Dzięki kursowi zyskasz dostęp do starannie opracowanego programu nauczania, który obejmuje wszystkie najważniejsze zagadnienia maturalne, w tym analizę i interpretację tekstów literackich, pisanie wypracowań oraz rozwiązywanie zadań egzaminacyjnych zgodnych z obowiązującymi standardami CKE.

Warto również zauważyć, że kurs nie tylko pomaga w przygotowaniach do egzaminu, ale także uczy umiejętności, które będą przydatne na dalszym etapie edukacji, zwłaszcza na kierunkach humanistycznych, takich jak prawo, dziennikarstwo, filologia polska czy historia. Nauczysz się precyzyjnie formułować swoje myśli, analizować i interpretować teksty oraz pisać na wysokim poziomie, co stanowi fundament studiów akademickich na wielu kierunkach. W Uniwersytecie Maturalnym proponujemy również inne kursy do matury, w tym między innymi:

Decydując się na nasze kursy, zyskujesz pewność, że przystąpisz do egzaminu z pełnym przygotowaniem, a wynik, który osiągniesz, zwiększy Twoje szanse na dostanie się na wymarzony kierunek studiów. Dzięki intensywnemu, indywidualnemu podejściu, będziesz mieć okazję dopracować każdą część egzaminu – zarówno pisemną, jak i ustną – co zapewni Ci kompleksowe wsparcie w drodze do sukcesu.

Kiedy warto zdawać rozszerzony język polski?

Kurs maturalny polski rozszerzony przyda Ci się szczególnie, jeśli planujesz studiować na kierunkach humanistycznych, gdzie liczy się biegłość w analizowaniu tekstów, precyzyjne wyrażanie myśli oraz umiejętność pisania na wysokim poziomie. Prawo, gdzie znajomość przepisów i ich interpretacja wymaga zdolności logicznego myślenia i argumentowania, często wiąże się z koniecznością analizy tekstów prawniczych. Dziennikarstwo, które opiera się na tworzeniu tekstów o różnorodnej tematyce i szybkiej ocenie informacji, wymaga zrozumienia literatury oraz umiejętności pisania w sposób jasny i precyzyjny.

Na takich kierunkach jak filologia polska i historia, gdzie codzienna praca opiera się na dogłębnej analizie tekstów literackich i źródeł historycznych, wynik z matury z języka polskiego może być decydującym czynnikiem podczas rekrutacji. Studenci filologii polskiej muszą wykazywać się doskonałą znajomością literatury, analizy tekstów oraz umiejętnościami pisarskimi, które pozwalają na pisanie rozprawek, esejów i prac naukowych. Z kolei na historii analizowanie źródeł i tekstów wymaga wysoce rozwiniętych zdolności interpretacyjnych.

Również na pedagogice, gdzie przekazywanie wiedzy i umiejętność jej tłumaczenia innym jest kluczowa, język polski stanowi ważny element przygotowania do zawodu. Umiejętność jasnego, precyzyjnego i zrozumiałego wyrażania myśli jest nieodzowna w pracy z dziećmi, młodzieżą, a także w tworzeniu materiałów edukacyjnych.

Kulturoznawstwo z kolei wymaga rozległej wiedzy o literaturze, sztuce i kulturze, a także zdolności do jej analizy i interpretacji. Studia te często polegają na pracy z tekstami, filmami, dziełami sztuki i innymi formami przekazu kulturowego, co sprawia, że wysoki wynik z matury z polskiego na poziomie rozszerzonym może zdecydowanie wyróżnić Cię na tle innych kandydatów.

Dzięki naszemu kursowi nie tylko zyskasz solidną bazę teoretyczną, ale przede wszystkim nauczysz się, jak skutecznie stosować tę wiedzę w praktyce. Nasze zajęcia pomogą Ci zdobyć umiejętności, które będą nieocenione nie tylko na maturze, ale także podczas studiów i w życiu zawodowym. Zwiększysz swoje szanse na dostanie się na wymarzone studia i będziesz pewniejszy swojej wiedzy podczas rekrutacji na prestiżowe uczelnie.

Kompleksowe wsparcie dla Ciebie

Jeśli zależy Ci na solidnym przygotowaniu do matury, Uniwersytet Maturalny oferuje kompleksowe wsparcie na każdym etapie nauki. Nasza pełna oferta obejmuje nie tylko kurs maturalny polski rozszerzony, ale również przygotowanie do egzaminów z innych przedmiotów, takich jak matematyka, biologia, chemia czy języki obce. Wszystkie kursy prowadzone są przez doświadczonych nauczycieli, którzy dostosowują program nauczania do indywidualnych potrzeb każdego ucznia. Dzięki małym grupom, elastycznym godzinom zajęć oraz materiałom opartym na aktualnych wymaganiach CKE, Uniwersytet Maturalny zapewnia nie tylko świetne wyniki na maturze, ale także pewność i spokój w trakcie przygotowań. Sprawdź również:

Wybierz Uniwersytet Maturalny i zyskaj przewagę na drodze do wymarzonego indeksu – gwarantujemy profesjonalizm, zaangażowanie i skuteczność.

  • Poziom podstawowy
  • Poziom rozszerzony

WYBIERZ KURS

Język polski

17:00-19:25

Czwartek

R

start 10.10.2024

grupa ruszyła – ostatnie wolne miejsca - możliwość dopisania

138 GODZIN ZAJĘĆ

Łączna liczba godzin!
Najlepsza oferta
na rynku edukacyjnym!

ĆWICZENIA

26 spotkań po 3 godziny
razem 78 godzin lekcyjnych

WYKŁADY

40 godzin wykładów

KONSULTACJE I SEMINARIA

To dodatkowe
12 godzin lekcyjnych
z nauczycielem

PRÓBNA MATURA

240 minut – sumulacja prawdziwego egzaminu maturalnego!

WARSZTATY

4 godziny jednorazowych warsztatów (różne do wyboru – zobacz w zakładce warsztaty)

MATERIAŁY DO KURSU

+ materiały drukowane lub w formie elektronicznej
+ skrypty do wykładów
+ zestawy zadań testowych
+ tablice wzorów

DZIENNICZEK

Pobieranie materiałów do nauki,
kontakt z wykładowcą,
oceny, prace domowe

GŁÓWNE CELE I ZAŁOŻENIA KURSU Z JĘZYKA POLSKIEGO NA POZIOMIE ROZSZERZONYM

Kurs maturalny ma za zadanie przygotowanie Cię do egzaminu maturalnego, tak, aby cel w postaci wybranego kierunku studiów stał się dla Ciebie faktem. Walczymy o najlepszy wynik egzaminu maturalnego, ale tak naprawdę –  o indeks na wyższą uczelnię.

PROGRAM KURSU PRZYGOTOWUJĄCEGO DO EGZAMINU MATURALNEGO Z JĘZYKA POLSKIEGO NA POZIOMIE PODSTAWOWYM

Program obejmuje:

  • Wykłady, których celem jest powtórzenie zagadnień z zakresu historii i teorii literatury oraz dziejów kultury i omówienie procesów w nich zachodzacych.
  • Prezentacje multimedialne omawiające treść i problematykę lektur obowiązkowych z zakresu podstawowego i rozszerzonego (czytanych w całości i we fragmentach).
  • Ćwiczenia praktyczne mające na celu kształcenie:

– umiejętności czytania tekstów literackich i nieliterackich, ich analizowania i syntetyzowania w kontekście historyczno- lub teoretycznoliterackim oraz kulturowym,

– umiejętności tworzenia wypowiedzi argumentacyjnej (wypracowania w formie rozprawki lub eseju), z uwzględnieniem kompozycji wypowiedzi oraz jej języka i zapisu,

– umiejętności rozwiązywania zadań testowych do części 1. arkusza egzaminacyjnego na poziomie rozszerzonym.

Nasz kurs maturalny z języka polskiego na PR ma za zadanie:

  • powtórzenie i przypomnienie materiału nauczania wymaganego na egzaminie maturalnym z języka polskiego na poziomie rozszerzonym,
  • poszerzenie i usystematyzowanie wiedzy z języka polskiego pod kątem egzaminu,
  • uzupełnienie braków w wiedzy wynikających z wad tradycyjnej edukacji,
  • zdobycie umiejętności praktycznych dotyczących rozwiązywania zadań egzaminacyjnych z części 1 arkusza egzaminacyjnego oraz tworzenia wypracowania z części 2,
  • praktyczne zapoznanie ze strukturą i formą egzaminu maturalnego z języka polskiego,
  • nabranie wprawy w umiejętnościach egzaminacyjnych wymaganych w części ustnej i pisemnej.

U Nas:

  • Masz możliwość nauki online. Dzięki takiemu rozwiązaniu możesz elastycznie dopasować swój plan zajęć oraz odrobić zajęcia, na których Cię nie było. W systemie zdalnym uczysz się z dowolnego miejsca, oszczędzając mnóstwo czasu na dojazdy.
  • Powtórzysz i utrwalisz materiał literacki i językowy z czterech lat szkoły średniej oraz szkoły podstawowej, wymagany na egzaminie maturalnym z języka polskiego.
  • Uzupełnisz braki wynikające z różnych okoliczności systemowych (nauka w chmurze, częste zmiany nauczycieli, niedostateczne przygotowanie do egzaminu na lekcjach języka polskiego, itp.)
  • Przetrenujesz umiejętności maturalne takie jak: rozwiązywanie zadań testowych, formułowanie wypowiedzi argumentacyjnych – rozprawki, eseju.
  • Nauczysz się gospodarowania czasem podczas egzaminu.
  • Pozszerzysz zakres posiadanej już wiedzy o nowe cenne informacje.
  • Będziesz w stanie systematycznie i metodycznie przygotować się do egzaminu maturalnego.
  • Zmobilizujesz się do regularnej nauki już od początku roku szkolnego.
  • Poprawisz swoje wyniki w szkole.
  • Zobaczysz, jak można sprawnie i bez zbędnego stresu osiągać zamierzone cele.
Rozkład i tryby zajęć

Kurs maturalny z języka polskiego na poziomie podstawowym w formule online realizowany będzie w łącznym wymiarze 138 godzin.

Składają się na niego:

  • 94 godziny zajęć ćwiczeniowych rozłożonych na 26 spotkań po 3 godziny lekcyjne: raz w tygodniu zajęcia o charakterze ćwiczeniowym online na żywo (rozwiązywanie zadań maturalnych), w tym 12 godzin konsultacji / seminariów oraz matura próbna na zakończenie kursu.
  • 40 godzin zajęć wykładowych, rozłożonych na 20 wykładów nauczyciela/egzaminatora języka polskiego,  po 2 godziny lekcyjne raz w tygodniu.
  • 4 godziny warsztatów psychoedukacyjnych: warsztat skutecznej nauki, warsztat zarządzania czasem oraz warsztat radzenia sobie ze stresem egzaminacyjnym – jeden do wyboru na każdy zadeklarowany przedmiot kursu.
  • Materiały do zajęć ćwiczeniowych i do wykładów oraz inne materiały dodatkowe do kursu, w tym pakiet materiałów ćwiczeniowych do zajęć do pobrania w cenie kursu lub pakiet wydrukowanych przez nas dla Ciebie materiałów z zadaniami egzamincyjnymi do samodzielnych ćwiczeń (warunki w formularzu zgłoszeniowym).
  • Dostęp do panelu kursanta z dodatkowymi materiałami, wykładami i skryptami.

Początek i koniec zajęć:

  • Dokładne informacje na temat początku kursów maturalnych będą wysyłane indywidualnie SMS-em i pocztą e-mail na kilka dni przed rozpoczęciem kursu. Terminy wskazane powyżej mogą jeszcze ulec zmianie.
  • Masz możliwość zmiany przedmiotu lub grupy zajęciowej jesienią, kiedy otrzymasz swój plan zajęć szkolnych. Ponadto umożliwiamy Ci zmianę grupy lub/i przedmiotu w ważnych dla Ciebie przypadkach także w trakcie kursu (pod warunkiem wolnego miejsca w konkretnej grupie).
  • Koniec zajęć: kwiecień 2025r.
Więcej o kursie
  1. dla kogo jest kurs online do matury na poziomie podstawowym?

Nasze kursy są dla tych wszystkich, którzy chcą mieć pewność, że dobrze zdadzą egzamin maturalny oraz tych, dla których dobry wynik egzaminu maturalnego jest przepustką na wymarzony kierunek studiów wyższych.

Zapraszamy wszystkich, którzy szukają bardzo dobrego, rzetelnego i merytorycznego przygotowania do egzaminu, uporządkowania i poszerzenia wiedzy, nabycia umiejętności maturalnych oraz systematycznego przygotowania do matury 2025 i/lub matury 2026 opartego na nowych wymaganiach egzaminacyjnych.

  1. Kto uczy w UM?

Kompetentna i merytoryczna kadra doświadczonuch nauczycieli/egzaminatorów procująca na autorskim programie nauczania. Nasi nauczyciele poprowadzą Was przez cały kurs, pokazując, jak najlepiej przygotować się do egzaminu maturalnego, zwrócą uwagę na najczęściej popełniane błędy i przećwiczą z Wami ogromną ilość zadań maturalnych. Pokażą Wam właściwe odpowiedzi i szczegółowo je omówią.

Jesteśmy placówką edukacyjną, której głównym i jedynym celem jest przygotowanie maturzystów do egzaminu maturalnego. Jesteśmy prężnym, ambitnym i skutecznym zespołem, nowoczesną firmą nastawioną na wysoką skuteczność nauczania.

  1. Co zyskuję dzięki kursowi?

Dzięki kursowi masz pewność, że:

  • spotkasz doświadczonych i kompetentnych  nauczycieli, których możesz bez stresu pytać o wszystko i od których zawsze uzyskasz pomoc,
  • przećwiczysz wszystkie typy zadań egzaminacyjnych,
  • będziesz się uczył/uczyła w miłej i przyjaznej atmosferze,
  • oszczędzisz na rewelacyjnej cenie jednej godziny naszych kursów w porównaniu z korepetycjami z języka polskiego przygotowującymi do matury,
  • otrzymasz pakiet lekcji online, które obejmują:

– 26 spotkań po 3 godziny lekcyjne ćwiczeń praktycznych,

– 40 godzin zajęć wykładowych służących  pozyskaniu dodatkowej wiedzy, utrwaleniu wiadomości oraz wykorzystaniu wiedzy w praktyce,

– 6 godzin warsztatów psychoedukacyjnych – nasz kurs maturalny z języka polskiego na odległość przygotuje Cię, jak zarządzać swoim czasem oraz jak uczyć się efektywniej.

Ponadto otrzymasz dodatkowe materiały dydaktyczne, dzięki którym przygotowanie do egzaminu z języka polskiego będzie o wiele łatwiejsze.

  1. Jak długo trwa kurs?

Kurs przygotowujący do egzaminu maturalnego z języka polskiego jest prowadzony w systemie dwusemestralnym w formie zajęć online. Składają się na niego ćwiczenia z wykładowcą, wykłady, konsultacje i próbne egzaminy maturalne. Kursy zaczynają się od wczesnej jesieni i trwają przez 6 -7 kolejnych miesięcy.

  1. Jakie zajęcia składają się na kurs?

Kurs maturalny w formule online składa się z kilku elementów (patrz zakładka „Rozkład i tryb zajęć”):

  • Zajęcia ćwiczeniowe, które odbywają się w wymiarze 3 godzin lekcyjnych raz w tygodniu. Jest to optymalny czas trwania zajęć, umożliwiający utrzymanie skupienia i koncentracji. Zajęcia te mają charakter ćwiczeniowo-seminaryjny.
  • Zajęcia wykładowe, które odbywają się w wymiarze 2 godzin lekcyjnych raz w tygodniu. Każdy nowy wykład będzie dostępny raz na tydzień – w podanym na początku zajęć terminie. Nie musisz być we wskazanym  terminie na zajęciach – wykład zawsze możesz odtworzyć w wybranym przez siebie czasie i miejscu.
  1. Czy można zmienić grupę, kiedy termin przestaje pasować?

We wrześniu możesz zmienić grupę zajęciową, jeżeli ta, do której się zapiszesz,  będzie kolidowała z Twoim zajęciami w szkole. Ponadto dajemy Ci możliwość rezygnacji z zajęć do początku drugich zajęć kursowych ze zwrotem całości wpłaty.

  1. Dlaczego warto skorzystać z oferty kursu maturalnego z języka polskiego na odległość?

Jest naprawdę wiele powodów, dla których warto zdecydować się na profesjonalny kurs maturalny. Nasz 135-godzinny kurs pomoże Ci nie tylko przygotować się do egzaminu maturalnego, nie wychodząc z domu, ale także:

  • poprawić oceny w szkole,
  • rozszerzyć zakres wiedzy w dowolnie wybranym zakresie
  • uzupełnić braki i utrwalić wiadomości z ostatnich lat szkoły średniej.
  1. Czy są zniżki?

 Zdając sobie sprawę z tego, jak ważną rolę w życiu młodego człowieka odgrywa kształcenie, dostosowaliśmy cennik naszych lekcji online z języka polskiego do potrzeb większości uczniów i rodzinnego budżetu. Dokładny cennik zniżek w zakładce „Płatności i zniżki”.

  1. Co Was wyróżnia?
  • Doświadczona kadra nauczycielska (głównie egzaminatorzy maturalni).
  • Szeroki pakiet zajęć do elastycznego wykorzystania.
  • Materiały dydaktyczne z nieograniczonym dostępem online.
  • Ogromna liczba arkuszy maturalnych do rozwiązania.
  • Przyjazna i bezstresowa atmosfera nauczania.
  • Próbna matura.
  • Dostęp do dodatkowych warsztatów w atrakcyjnej cenie pakietu.
  • Wieloletnie doświadczenie w organizacji szkoleń i w przygotowaniu do egzaminu maturalnego z języka polskiego, a także innych przedmiotów.
  • Efekty nauczania, które zauważysz już po pierwszych lekcjach – oczywiście pod warunkiem, że poświęcisz nieco swojego czasu na naukę z nami.
  1. Co jeszcze możecie mi zaproponować?

Inne kursy przygotowujące do matury, które są w ofercie Uniwersytetu Maturalnego. Najlepsza kadra i  przystępne przekazywanie wiedzy – wszystko to zyskasz, korzystając z bogatej ofert kursów w UM.

KOMENTARZE DO MATURY Z JĘZYKA POLSKIEGO PR

MATURA 2024

poziom rozszerzony

Drodzy kursanci!

Uff,
tak zareagowałam, kiedy usłyszałam, jakie tematy pojawiły się na tegorocznym egzaminie maturalnym z języka polskiego na poziomie rozszerzonym. Mam nadzieję, że Wy też odetchnęliście z ulgą, gdyż zarówno problematyce synkretyzmu w literaturze, jak i kategorii przestrzeni poświęciliśmy szereg naszych spotkań. Zadanie, które pojawiło się w materiale 19/20, kiedy omawialiśmy utwory czasów awangardy: „W jaki sposób kreowana jest przestrzeń w poniższych fragmentach opowiadań Brunona Schulza i jakie funkcje pełni ten sposób kreacji”, to w zasadzie kopia tematu maturalnego. Przypomnę Wam, że nasze zajęcia w Collegium zaczęliśmy od omówienia właściwego rozumienia tematu wypracowania na poziomie rozszerzonym właśnie na przykładzie znaczenia kreacji przestrzeni w odczytaniu sensu dzieła literackiego. Przy okazji analizy problematyki nieomal każdego utworu z listy lektur obowiązkowych na poziomie podstawowym i rozszerzonym zwracaliśmy uwagę na odmienność przestrzeni w zależności od konwencji i gatunków literackich, żeby jeszcze w finale edukacji kursowej dokonać syntezy tego zagadnienia jako kategorii „znaczącej”, sugerującej nowe sensy, zwielokratniającej znaczenia.
Z kolei problematyka synkretyzmu gościła na naszych spotkaniach, kiedy omawialiśmy romantyczne gatunki synkretyczne (zajęcia nr 11, temat wypracowania z zajęć: Gatunki mieszane. Rozważ, w jakim celu w literaturze pojawiają się różnego rodzaju formy synkretyczne.), kiedy jako przykład synkretyzmu rodzajowego analizowaliśmy prozę poetycką Schulza lub kiedy, przyglądając się dramatom Szekspira, zwracaliśmy uwagę na rolę genialnego Anglika w walce ze skodyfikowanymi regułami twórczymi i gatunkowymi obowiązującymi w praktyce artystycznej klasycyzmu. Także, kiedy uruchomiliśmy zagadnienie postmodernizmu w literaturze, traktując synkretyzm jako istotną cechę literatury współczesnej łączącej różne konwencje stylistyczne, eksperymentującej z gatunkami. Wtedy naszą uwagę przykuł fakt, że coraz popularniejsze pamiętniki, dzienniki, wywiady, reportaże jako gatunki synkretyczne (tzw. sylwy), nie tracą na literackości za sprawą języka czy kompozycji, choć rezygnują z fikcji literackiej na rzecz dokumentaryzmu. Zjawisko synkretyzmu  można łączyć także z zagadnieniami korespondencji i syntezy sztuk, również omawianymi na naszych zajęciach głównie w odniesieniu do dramatów romantycznych i modernistycznych.

Jakie są moje propozycje realizacji tematów?

Temat: „Synkretyzm w literaturze i jego rola w utworach literackich” wymagał w pierwszej kolejności zdefiniowania pojęcia synkretyzmu jako zjawiska w literaturze łączącego w jedną całość elementy należące do różnych gatunków lub rodzajów literackich oraz różnych stylów, np. stylu wysokiego czy poetyckiego z potocznym lub prozatorskim. W drugiej kolejności należało określić, jaką rolę pełni synkretyzm w wybranych utworach literackich reprezentujących co najmniej dwie epoki. Można było zacząć od informacji kontekstualnej, że synkretyzm jest zjawiskiem obecnym w literaturze od czasów najdawniejszych, np. sielanka, znana w literaturze greckiej jako idylla (twórcą tego gatunku był Teokryt żyjący w III p.n.e.), a w łacińskiej – jako bukolika, jest synkretycznym gatunkiem poetyckim z pogranicza liryki, epiki i dramatu. Jako że z pojęciem synkretyzmu licealista spotyka się przede wszystkim przy okazji omawiania literatury romantycznej, wypadało opisać to zjawisko chociażby w odniesieniu do wybranych gatunków literackich powstałych właśnie w tej epoce, takich jak powieść poetycka czy dramat romantyczny (w każdym z nich możemy dostrzec synkretyzm rodzajowy i gatunkowy). Ukonstytuowanie się tych gatunków było konsekwencją światopoglądu romantycznego, stawiającego na indywidualizm, fantazję, swobodę twórczą. I tak Adam Mickiewicz, pisząc „Konrada Wallenroda”, wykorzystał bajroniczny wzorzec powieści poetyckiej, który podkreślał głębię namiętności bohatera, fatalizm losu, tajemniczość otoczenia, ale też rozbił „tradycyjny” gatunek, wprowadzając do niego balladę „Alpuhara” czy „Pieśń Wajdeloty”.  Było to potwierdzenie owego indywidualizmu, bo „tyle jest romantyzmów, ilu jest romantyków”.
Filozofowie niemieccy: A. W. Schlegel, Novalis, W. Schelling, F. Schlegel uważali, że sztuka powinna przekraczać granice, uwalniać wyobraźnię. Dlatego romantycy preferowali formy otwarte, podobał się im chaos kompozycyjny, fragmentaryczność, ignorowali sztywne połączenia rodzajowo-gatunkowe (kontekst historycznoliteracki, który uruchomiliśmy na naszych zajeciach).
Najwyżej jednak przez romantyków cenionym gatunkiem był dramat. Jego wyjątkową pozycję uzasadniał w swoich wykładach wspomniany A. W. Schlegel. Dramat, wolny od norm poetyki klasycystycznej, charakteryzował się niezwykłą swobodą formalną.  W „Dziadach” cz. III aż roi się od innych form gatunkowych, by wymienić bajkę, pieśń czy improwizacje ze scen I i II, opowiadanie o Cichowskim w „Salonie warszawskim”, widzenie czy przypowieści Księdza Piotra.
Do gatunków synkretycznych należy także ballada. Zainteresowanie romantyków balladą zrodziło się z ich fascynacji średniowieczem. Choć jej początki sięgają XIII w. ?w literaturze szkockiej i angielskiej oraz XIV w literaturze francuskiej, ukonstytuowała się w romantyzmie i to w tej epoce osiągnęła mistrzostwo wyrazu. I tak ballada „Romantyczność”, otwierająca cykl „Ballad i romansów” Adama Mickiewicza, jest programowym gatunkiem nowej epoki i zarazem manifestem nowych romantycznych tendencji w literaturze polskiej (od wydania w roku 1822 „Ballad i romansów” datuje się w Polsce początek romantyzmu). Jej zróżnicowanie formalne służy przede wszystkim zamanifestowaniu oryginalności literatury, która wyłania się u progu romantyzmu. Połączenie elementów liryki, epiki i dramatu było bowiem prawdziwą rewolucją estetyczną. W „Romantyczności” o zdarzeniach opowiada narrator, który uczestniczy w akcji, zabiera glos, stoi po stronie „prawd żywych”, opowiadając się za uczuciowym, a nie racjonalnym rozpoznaniem świata. Na przebieg zdarzeń składają się udramatyzowane scenki z dialogami wypowiadanymi przez wyraźnie zarysowane postaci (Karusia i opozycyjny wobec niej Starzec). Jej liryczność podkreśla budowa stroficzna, refreny, paralelizm składniowy, powtórzenia, rytm.
W dobie romantyzmu synkretyzm był także przejawem walki ze skodyfikowanymi regułami gatunkowymi obowiązującymi w poetyce klasycyzmu. Romantycy, sięgając po klasyczne gatunki, jak chociażby sonet, wprowadzali do nich szereg modyfikacji. I tak np. w Mickiewiczowskiej „Drodze nad przepaścią w Czufut-Kale” z cyklu „Sonety krymskie” pojawiają się elementy dramatyczne.
Tekstem z innej epoki odnoszącym się do zjawiska synkretyzmu może być cykl opowiadań Brunona Schulza pt. „Sklepy cynamonowe”. Mamy tu do czynienia z synkretyzmem rodzajowym, dokładnie z poetyzacją prozy. Schulzowska stylistyka nadmiaru: niezwykłe peryfrastyczne ciągi wypowiedzeń, porównania, animizacje, antropomorfizacje, bogactwo wyrazów abstrakcyjnych, naukowych, filozoficznych służy powrotowi do mitu, w którym jest zapisany sens ludzkiego istnienia, o czym pisał Schulz w swoim słynnym eseju „Mityzacja rzeczywistości” (kontekst historycznoliteracki). Człowiek wg Schulza – na skutek cywilizacyjnego postępu – utracił kontakt z „pierwotną jednością”, która drzemie zaszyfrowana w indywidualnej i zbiorowej nieświadomości. To ukryte, jakby „nieaktywne” dziedzictwo ludzkości, może ożywić literatura, a w szczególności poezja. Dzięki słowom pisarz odtwarza „fragmenty dawnych i wiecznych historyj”, przenosi czytelnika do prastarej i zapomnianej mitologii ludzkości.
Ów mechanizm, który służy do „wykraczania poza rzeczywistość zwyczajną”, można prześledzić, odwołując się do każdego opowiadania ze zbioru „Sklepów cynamonowych”. I tak w opowiadaniu „Pan” najbliższe otoczenie narratora-bohatera jawi się jako miejsce magiczne, a postać skrywającego się wśród bujnej roślinności włóczęgi zmienia się w mitycznego bożka Pana, władcę ogrodu. Nierzeczywisty świat ulega mitologizacji, dzięki czemu zostaje ocalony na zawsze.

W temacie drugim: „Jak w literaturze kreowana jest przestrzeń i jaka jest funkcja takiej kreacji w danym utworze?” należało koniecznie odwołać się do wskazanego w nim wybranego opowiadania z tomu „Sklepy cynamonowe” Brunona Schulza oraz innych utworów z co najmniej dwóch różnych epok.
Świat przedstawiony opowiadań Schulza zbudowany jest zgodnie z zasadą kreacjonizmu, nie stanowi odbicia rzeczywistości, lecz jej przetworzenie będące wyrazem wyobraźni narratora, którym u Schulza jest mały chłopiec. Przestrzeń, po której oprowadza nas Józio, rozbita jest na różne światy, różne poziomy wtajemniczenia, poznania rzeczywistości. Oddzielić w niej można sferę górną, należąca do ojca (artysty, maga, proroka) oraz wypełnione kobietami (głównie Adelą) rejony dolne; przestrzeń bezpieczną – locus  amoenus, której punktem centralnym jest dom, i sferę niebezpieczną – locus horridus, której synonimem są na przykład peryferie ogrodu z opowiadania „Pan”(omawianego na zajęciach) . W Schulzowskim świecie wyróżnić można obszary sacrum i profanum. Kiedy w normalnych miastach mamy podział na sferę sacrum (np. kościoły) i profanum (to, co świeckie), w rzeczywistości małego prowincjonalnego miasteczka zaciera się granica między obiema sferami. W świecie symbolizowanym przez „sklepy cynamonowe”, czyli odsyłającym do tradycji kultury żydowskiej, wszystko stanowi sacrum (również ukształtowana na wzór labiryntu przestrzeń nocnego miasteczka). Profanum będzie ulica Krokodyli – symbol tego, co złe, obce, zepsute, komercyjne i masowe. Funkcją takiego sposobu kreacji przestrzeni jest jej upodobnienie do mitu, zgodnie z nadrzędnym założeniem autora, że rolą literatury jest powrót do wiecznego początku (illo tempore). Pisarz z Drohobycza w swojej twórczości stwarza na nowo świat dzieciństwa i stara się odnaleźć swój udział w pramicie. Schulz, podobnie jak Bergson, Freud i Jung, uważa bowiem, że prastare mity ludzkości są zapisem archetypów, zepchniętych przez cywilizację w sferę podświadomości. Celem autora jest wydobycie ich z głębi psychiki i tym samym napisanie własnej Księgi o początku. Jak twierdzi Anna Nasilowska: „Dzieciństwa nie uważa Schulz za okres niedojrzałości – jak Gombrowicz – wręcz przeciwnie, to epoka genialna, poetycka, mitotwórcza” (cytat z tejże „Historii literatury polskiej”).
Proza Schulza jest tak bogata w rozwiązania formalne (oniryzm, groteska, surrealizm, turpizm), że niezależnie od tego, którą z Schulzowskich przestrzeni opiszecie, uruchomicie inne sposoby jej kreacji i dostrzeżecie inne funkcje. Przypomnę, że na zajęciach przestrzeń w opowiadaniu „Pan” opisywaliśmy przez pryzmat zastosowanej przez Schulza konwencji onirycznej. Celem tego zabiegu było przeniesienie czytelnika do świata fantazji, w którym rządzi logika snu, gdzie wszystko wymyka się spod kontroli człowieka, włącznie z wizytą Pana w przestrzeni ogrodu, postaci o niejasnej naturze ontologicznej.
Jako że przestrzeń w opowiadaniach Schulza ma znamiona prowincjonalnego miasteczka, przywołam inną znaną literacką prowincję – Yonville-Opactwo, miejsce zamieszkania Pani Bovary, tytułowej bohaterki powieści Gustawa Flauberta. Yonville prawie wszystko różni od miasteczka ze „Sklepów cynamonowych” Schulza.  Jest antypatyczne, brzydkie, tandetne, nudne, banalne. Wszystko tu gnije. Od razu zwracamy uwagę na embriony w witrynie apteki pana Homais, które są symbolem owego zepsucia i wszechobecnej degrengolady. Zastosowana przez Flauberta do opisu prowincji konwencja naturalistyczna ma na celu aksjologiczne nacechowanie tej przestrzeni. Przestrzeń ta „znaczy” moralny upadek, zakłamanie, obłudę, stawianie na wartości materialne. To miejsce, z którego nie ma ucieczki. Ofiarą tej przestrzeni, ale zarazem osobą współodpowiedzialną za jej kształt, jest Emma Bovary, bohaterka tragiczna, która w finale powieści truje się i umiera.
W celu wieloaspektowego odniesienia do tematu opisałabym także przestrzeń Oranu z „Dżumy” Camusa. Paraboliczny kształt lektury pozwala porównać tę przestrzeń do więzienia, miejsca podobnego do obrazów zniewolenia człowieka podczas drugiej wojny światowej (getta, obozu). Oran, miasto duszne, hermetyczne, zamieszkane przez ludzi, którymi na co dzień kieruje rutyna, chęć zysku, żądza pieniądza, brak idei, staje się areną walki garstki ludzi ze straszną chorobą, a szerzej złem. Do bohaterów, stawiających czoło chorobie należą: kronikarz czasów zarazy i lekarz dr Rieux, przybysz Jean Tarrou, urzędnik Grand, dziennikarz Rambert. Każdy z nich prezentuje inna postawę wobec zła, choć każdy aktywną i krytyczną. I tak umiejscowienie bohaterów w zamkniętej przestrzeni pozwoliło autorowi na kreację typowego dla powieści parabolicznej stypizowanego bohatera, który reprezentuje różne modele walki ze złem. Jak się okazuje, określona kreacja przestrzeni może wpływać determinująco na kształt bohatera literackiego.
I jeszcze na koniec uwaga! Temat pozwalał przywołać różne przestrzenie i różne sposoby ich kreacji nawet w obrębie jednego dzieła. Jego realizacja będzie kompletna tylko wtedy, kiedy nie zostanie pominięta funkcja tej kreacji.

Trzymam za Was kciuki. Spodziewam się wysokich wyników

Wykładowca CN – Edyta Janiak


Temat 2:

Jak w utworach literackich kreowana jest przestrzeń i jaka jest funkcja takiej kreacji w takim utworze?

W pracy odwołaj się:

Do wybranego opowiadania z tomu Sklepy cynamonowej Brunona Schulza.

Innych utworów literackich z dwóch różnych epok

Wybranego kontekstu

Przestrzeń to jeden z istotnych elementów otaczającego świata. To w niej bowiem porusza się człowiek i niejednokrotnie swoimi działaniami przekształca według własnych potrzeb. Niewątpliwie nie tylko ludzie oddziałują na miejsce, w którym przebywają. To także przestrzeń wywiera wpływ na jej użytkowników niekiedy determinując ich wybory jak również doświadczane emocje. Motyw przestrzeni pojawia się w literaturze już od starożytności. Jest to więc tematyka uniwersalna różnie przedstawiana w zależności od epoki literackiej. Przestrzeń w utworach literackich kreowana jest jako jeden z elementów wpływających na wybory bohatera i tym samym determinuje przebieg wydarzeń oraz odbiór dzieła.

W analizowanym temacie należy przywołać opowiadanie Brunona Schulza pt.: Sklepy cynamonowe. To właśnie Drohobycz nocą wywołuje negatywne emocje u Józia takie jak lęk oraz poczucie obcości, wpływając na jego wybory i przebieg wydarzeń. Labirynt ulic wydaje się być słabo rozpoznany, obcy, i tym samym wzbudza strach. Zauważalna jest też koncentryczność tej przestrzeni. Im Józio jest dalej od domu tym wzrasta jego niepewność i zagubienie. Pora doby – zimowa noc, przyćmione światło, i być może też poczucie odpowiedzialności z powodu powierzonego zadania – przyniesienia portfela, stwarzają nowe doznania w wydawałoby się dobrze znanym mieście. Układ ulic i ich oświetlenie wywołane tym emocje poczucie doświadczenia nieznanego sprawiają, że chłopiec najpierw postanawia zwiedzić kuszące go tytułowe sklepy cynamonowe. Jednak w nocy nie jest w stanie odnaleźć się w mieście odsłaniającym swe drugie, tajemnicze oblicze. Ulice wydają się układać w labirynt. Przeżywane przez bohatera emocje i poczucie zagubienia skłaniają go do podjęcia określonych decyzji. Niewątpliwie w opisie przestrzeni zauważalny jest oniryzm i surrealizm. Ponadto przestrzeń odbierana jest niezwykle sensualnie za pomocą bodźców wzrokowych, ale też zmysłu węchu.

Podobnie w przypadku powieści Franza Kafki pt.: Proces przestrzeń wpływa na bohatera – Józefa K. i decyduje o jego wyborach. Józef K. poznaje nowe oblicza miasta po oskarżeniu o rzekomo popełnione przestępstwo. To właśnie konieczność stawienia się w sądzie, by dowieść swej niewinności diametralnie zmienia spokojne życie urzędnika. Józef K. otrzymawszy telefon z wiadomością o konieczności udania się do sądu, odkrywa nieznane dotąd oblicze miasta. Nie mając dokładnego adresu, sam musi znaleźć siedzibę instytucji. Ku zaskoczeniu bohatera okazuje się, że sale sądowe mieszczą się w zwykłych budynkach mieszkalnych. Aby dotrzeć do jednej z nich musi przejść labirynt korytarzy i skorzystać z pomocy osób postronnych. Józef K. przemierzając miasto doświadcza różnych uczuć. Jest zagubiony, a zarazem ma wrażenie osaczenia, skoro w zwykłych budynkach mieszczą się instytucje służące do kontroli obywateli. Przestrzeń miasta staje się metaforą życia i sytuacji, w jakiej znalazł się bohater. Tak jak trudno odnaleźć poszukiwaną instytucję tak równie skomplikowane jest położenie Józefa K. To właśnie przekonanie o braku wyjścia z sytuacji, a jednocześnie próba ocalenia godności, skłania bohatera do zrezygnowania z usług adwokata i pośrednio przesądza o jego losie – wyroku śmierci. Przestrzeń zatem wpływa na bohatera i przebieg wydarzeń.

Rozważając rolę przestrzeni warto także odwołać się do powieści Bolesława Prusa pt.: Lalka. Główny bohater – Stanisław Wokulski przemierzając warszawskie Powiśle utwierdza się w przekonaniu jak wiele potrzeba pracy i zaangażowania by najuboższa warstwa społeczeństwa mogła godnie żyć. To właśnie widok hałd śmieci i niesamowity ich odór sprawiają, że Wokulski dobitnie uświadamia sobie konieczność pomocy biednym. Ubodzy żyjący na Powiślu w zasadzie kierują się instynktami biologicznymi, tracąc tym samym swe ludzkie oblicze. Dominuje w nich chęć zaspokojenia pierwotnych potrzeb gwarantujących przeżycie. W przypadku Wokulskiego, oddziałuje na niego nie tylko Warszawa, ale również Paryż skłaniając bohatera do refleksji nad dotychczasowymi osiągnięciami i motywując go do obiektywnej oceny wysiłków czynionych zarówno na polu zawodowym jak i prywatnym. Przemierzając ulice Paryża Wokulski dochodzi do wniosku, że to właśnie miejsce urodzenia przesądza o jego życiu i podejmowanych wyborach. W stolicy Francji mógłby nie tylko poświęcić się nauce, ale również ożenić się z arystokratką, co w skostniałym społeczeństwie polskim nie było jeszcze możliwe. Przestrzeń zarówno Powiśla jak i Paryża skłania Wokulskiego do refleksji i podejmowania adekwatnych działań determinując przebieg wydarzeń w utworze.

Niewątpliwie wpływ przestrzeni na podejmowane decyzje przez bohatera można także dostrzec w powieści Fiodora Dostojewskiego pt.: Zbrodnia i kara. Rodion Raskolników – ubogi były student prawa poruszając się po obskurnej i zaniedbanej dzielnicy Petersburga utwierdza się w przekonaniu o słuszności podjętej decyzji dotyczącej zabicia lichwiarki Alony. Miasto bowiem nieustannie przypomina Rodionowi o jego ubóstwie. Na ulicach spotyka ludzi w równie beznadziejnym położeniu, często doświadczających biedy o czym świadczy ich ubiór. Uderza go również rzesza kobiet próbujących pozyskać środki na życie poprzez prostytucję. Przestrzeń miasta jest więc jednym z czynników wpływających na bohatera i determinujących wydarzenia.

Poczyniona analiza udowodniła, że przestrzeń w utworach literackich kreowana jest jako jeden z elementów wpływających na wybory bohatera i tym samym determinującym przebieg wydarzeń. To właśnie nieznane dotąd oblicze Drohobycza sprawiło, że Józio – bohater Sklepów cynamonowych początkowo zaciekawiony miastem, w końcu doświadcza strachu. Przestrzeń skłoniła Stanisława Wokulskiego do krytycznej refleksji nad dotychczasowymi osiągnięciami, a także utwierdziła w przekonaniu o konieczności pomocy najuboższym. Niemałe znaczenie miała też w życiu Rodiona Raskolnikowa nieustannie przypominając mu o nierównościach społecznych i jego trudnej sytuacji materialnej, co wpłynęło na decyzję o zabójstwie lichwiarki. Niewątpliwie też Józef K. bohater Procesu przemierzając korytarze budynków w poszukiwaniu sądu zdaje sobie sprawę ze swego położenia. Labirynt korytarzy jest metaforą sytuacji, w jakiej znalazł się urzędnik i to właśnie przestrzeń wpływa na podjęcie radykalnych decyzji. Tym samym nie tylko człowiek oddziałuje na przestrzeń, ale ona również determinuje ludzkie wybory.

Temat 1:
Synkretyzm w literaturze i jego rola w utworach literackich.

W pracy odwołaj się do:

  • lektury obowiązkowej – wybranej spośród lektur wymienionych na stronach 3 i 4

tego arkusza egzaminacyjnego

  • innych utworów literackich z dwóch różnych epok
  • wybranego kontekstu.

Synkretyzm to łączenie ze sobą często sprzecznych elementów. Pojęcie to określa zjawiska charakterystyczne dla wielu dziedzin kultury. W literaturze dotyczy łączenia różnych rodzajów i gatunków literackich. Niewątpliwie na przestrzeni wieków epoką, która w szczególny sposób wykorzystała możliwości wynikające z synkretyzmu był romantyzm. Była to tendencja ogólnoeuropejska charakterystyczna dla tego prądu literackiego, którego jedną z cech specyficznych był zwrot do ludowości. Ponadto popularnym gatunkiem literackim stała się ballada, która łączyła w sobie cechy trzech rodzajów literackich: epiki, liryki i dramatu. Warto wspomnieć o programowej balladzie epoki romantyzmu otwierającej pierwszy tom poezji Adama Mickiewicza pt.: Romantyczność. To właśnie w niej dzięki synkretyzmowi wyeksponowano cechy specyficzne nowego prądu literackiego takie jak ludowość i zawierzenie zmysłom i tym samym przekonanie, że są w tym świecie zjawiska niemożliwe do wytłumaczenia rozumem. Ponadto skonfrontowano nowe spojrzenie na rzeczywistość z poglądem typowym dla epoki minionej, a więc oświecenia. Synkretyzm pozwala zobrazować podjętą problematykę dzieła w sposób wieloaspektowy jednocześnie poszerzając możliwości interpretacyjne utworu.

W analizowanym temacie należy odwołać się do dramatu Adama Mickiewicza pt.: Dziady cz. III. To właśnie synkretyzm pozwala w szerokim zakresie zobrazować cierpienie Polaków pod panowaniem rosyjskiego cara. Owo cierpienie jest ukazane zarówno w wymiarze jednostki, jak i zbiorowości. Niewątpliwie w tym przypadku tego negatywnego uczucia doświadczają osadzeni w carskim więzieniu razem z głównym bohaterem utworu – Konradem. Jego współtowarzysze niewoli w prowadzonych dialogach wymieniają się informacjami dotyczącymi losu aresztowanych. W ten sposób czytelnik poznaje dzieje młodzieży wysyłanej na Syberię za wystąpienia przeciwko carowi. Ponadto dola Polaków i ich okrutne traktowanie przedstawione zostało w scenie Salonu warszawskiego, gdzie osoby przebywające tam podzielono na dwie grupy w zależności od stosunku do rosyjskiej władzy i zaangażowania w działalność patriotyczną. To właśnie epicka opowieść dotycząca losu aresztowanego, a następnie uwolnionego Cichowskiego wpleciona w rozmowę między uczestników spotkania jest przejawem synkretyzmu, ponieważ wprowadza do dramatu cechy epiki. Tym samym poza bohaterami osadzonymi w areszcie, którzy cierpią z powodu miłości do utraconej ojczyzny, można dostrzec zaangażowanie w losy patriotów Polaków przebywających na wolności. Opowieść ta to także ważny element w kontekście pamięci, w końcu człowiek żyje tak długo, jak trwa pamięć o nim i jego czynach.

Niewątpliwie synkretyzm można dostrzec w twórczości Wiliama Szekspira. W dramacie Makbet przejawia się on w łączeniu komizmu z tragizmem, a także elementów realistycznych z fantastycznymi. Użycie go wzmacnia niemoralne zachowanie Makbeta i jego bezwzględność. Bez wątpienia do świata nadprzyrodzonego przynależą czarownice, które swą przepowiednią wpływają na decyzje podejmowane przez tytułowego bohatera. To właśnie wizja przejęcia władzy sprawia, że z oddanego wiernego sługi Makbet staje się bezwzględnym zbrodniarzem. Czarownice wprowadzają do utworu zło. Istotnym elementem w dramacie jest także wspomniany już synkretyzm przejawiający się łączeniem komizmu z tragizmem. Obecny jest on w humorystycznych epizodach m.in. rozmowie Makdufa z Odźwiernym po zabójstwie Dunkana. Uzyskany w ten sposób kontrast wzmacnia okrucieństwo popełnionych zbrodni. Tym samym podkreśla niemoralność czynu tytułowego bohatera.

Warto także przywołać powieść Michaiła Bułhakowa pt.: Mistrz i Małgorzata. Niewątpliwie w utworze tym występuje synkretyzm w obrębie gatunku literackiego a także w zakresie łączenia różnych planów akcji: fantastycznego i realistycznego. Synkretyzm w sposób wieloaspektowy ujmuje problematykę moralności. Obecność w Moskwie Wolanda i jego świty przynależących do planu fantastycznego wprowadza nie tylko wspomniane już kwestie moralności i obecności dobra i zła w świecie. Poszerza interpretacje o aspekt życia społeczeństwa w państwie komunistycznym, gdzie obywatele przekonywani są o dobrych warunkach bytowych, jednak nie doświadczając ich na co dzień pragną zmian. Pokazują to działania Wolanda i jego świty, takie jak występy w Teatrze Varietes, czy przejęcie mieszkania po Berliozie. Ujawnia się w nich zepsucie ówczesnego społeczeństwa, w którym dominuje żądza pieniędzy i chęć poprawienia swej sytuacji finansowej. Namiętności targają zarówno osobami o niskim statusie społecznym, jaki  przedstawicielami władzy na wysokich szczeblach. Wykorzystują oni swoją uprzywilejowaną pozycję by zdobyć większe wpływy oraz wieść dostatnie życie, nie zwracając uwagi na przeciętnego obywatela.

Poczyniona analiza udowodniła, że synkretyzm pozwala zobrazować podjętą problematykę dzieła w sposób wieloaspektowy jednocześnie poszerzając możliwości interpretacyjne utworu. Pisarze na przestrzeni epok często posługiwali się nim by podkreślić ważne kwestie podjęte w dziełach. Szczególnie często synkretyzm pojawiał się w romantyzmie. Już w obrębie gatunków literackich występował w balladzie czy powieści poetyckiej. W przypadku ballady Romantyczność pozwoliło to zobrazować ówczesny konflikt pokoleń między przedstawicielami oświecenia a romantyzmu i dać przewagę nowemu nurtowi. Natomiast w dramacie Dziady cz. III zastosowanie synkretyzmu w szerokim aspekcie pozwolił ująć doświadczane cierpienie zarówno narodu jak i jednostki pod panowaniem cara Rosji. Natomiast w XX-wiecznej powieści Mistrz i Małgorzata synkretyzm poszerza aspekt związany z moralnością oraz istnieniem dobra i zła w świecie. Podobnie jak w przypadku dramatu Szekspira Makbet, w którym synkretyzm wydobywa zło i okrucieństwo tytułowego bohatera. Niewątpliwie synkretyzm daje wiele możliwości w obrębie utworów literackich i sprawia, że podejmowana w nich problematyka jest szczególnie akcentowana.

dr Katarzyna Drozd
wykładowca Collegium Novum

UNIWERSYTET MATURALNY – LIDER KURSÓW MATURALNYCH ON-LINE!

Matematyka

P

R

Podstawowy

Rozszerzony

Biologia

R

Rozszerzony

Język angielski

R

Rozszerzony

Historia

R

Rozszerzony

Chemia

R

Rozszerzony

Geografia

R

Rozszerzony

Język polski

P

R

Podstawowy

Rozszerzony

Wos

R

Rozszerzony

Historia Sztuki

R

Rozszerzony

Fizyka

R

Rozszerzony